سواحل مکران کجاست؟
سواحل طولانی مکران از جاسک تا گواتر، با احتساب دماغه‌های ساحلی، بیش از ۶۱۱ کیلومتر مربع است. این منطقه به لحاظ ظرفیت‌های اقتصادی دارای سه سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی است. ۵۶۱ کیلومتر مرز آبی سواحل مکران و تسلط این منطقه بر یکی از مهمترین و استراتژیک‌ترین راه‌های آبی جهان، هم‌جواری با دو کشور افغانستان و پاکستان و نزدیکی به جمهوری‌های محصور ضلع شمال شرقی ایران، ویژگی خاصی به این منطقه بخشیده است. در بعد سیاسی و بین‌المللی نیز توسعه منطقه جنوب شرق کشور (مکران) موجب تقویت پیوندهای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی با کشورهای هم‌جوار شرق و شمال شرق خواهد شد.
بریدگی‌هایی در ارتفاعات منطقه به وسیله سیلاب‌ها و رودخانه‌های منطقه به وجود آمده است که امکان نفوذ دشمن از این مناطق به درون کشور و حداقل داخل ارتفاعات مکران را فراهم می‌کند. از سوی دیگر آب‌های ساحلی دارای عمق کم بوده و برای نزدیک شدن ناوهای دشمن غیرممکن است. به همین دلیل، احتمال دارد دشمن برای انجام عملیات نفوذ به ساحل از روش‌هایی مانند هلی برن استفاده نماید. در برخی از قسمت‌های ساحلی هم موانعی مانند پشته‌های ماسه‌ای و برخی موانع دیگر وجود دارد که میتواند به عنوان مانع در هنگام نزدیک شدن دشمن به این منطقه مورد استفاده قرار گیرد. به عبارت دیگر، اگر بخواهیم خلیج فارس و موقعیت خود را در سواحل عمان حفظ کنیم، پیش‌نیاز آن حضور در سواحل مکران است.
مقام معظم رهبری نیز در بیان اهمیت منطقه دریای عمان و اهمیت توجه به آن می‌فرمایند: «ما در سال‌های گذشته از سواحل طولانی دریای عمان بهره لازم و کافی نبرده‌ایم. ذهنمان همه‌اش متوجه خلیج فارس بوده و اهمیت دریای عمان از نظر ما مغفول مانده. این نگاه جدید که نگاه به دریای عمان است میتواند کارهای بزرگی را انجام دهد. این برای منطقه جنوب شرقی کشور یک موهبت است؛ بنابراین، دولت و دستگاه‌های مختلف چه وزارت دفاع، چه وزارت‌خانه‌های دیگر که مرتبط با این کارند همه باید به پیشرفت این کار کمک کنند»
چشم‌انداز سند توسعه مکران
چنانچه در این بخش از مجله چی اشاره کرده ایم، منطقه مکران دارای قطب توسعه جاسک به عنوان بندر و پایگاه نیروی دریایی هاب گاز، نفت و انرژی و منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار به عنوان بندر آزاد و اسکله‌های با ظرفیت ایجاد مناطق صنعتی و حمل و نقل بین‌المللی است.
توسعه این منطقه نمی‌تواند بدون مشارکت اجتماعات محلی چه از نظر اجتماعی و فرهنگی و چه از نظر استراتژیک به پایداری برسد. در غیر این صورت ایجاد واحدها و پروژه‌های بزرگ صنعتی و تجاری بدون مشارکت مردم محلی میتواند به بروز مشکلات اجتماعی، فقر و نابرابری منتهی شود.
توسعه اجتماعات محلی از طریق آموزش‌های پایه و فنی و حرفه‌ای و همچنین بالابردن سطح آموزش عالی میتواند میزان مشارکت‌جویی جامعه مدنی را در توسعه آتی منطقه افزایش دهد.
منطقه مکران ظرفیت ایجاد انواع صنایع، پتروشیمی فولاد و صنایع بزرگ را دارد و میتواند زمینه گسترده تولید و صادرات مجدد را فراهم سازد. در نهایت توسعه برون‌زا که محتاج تجهیز منابع و سرمایه‌گذاری ملی و بین‌المللی است، عامل مهمی در توسعه منطقه مکران به شمار می‌آید.
توسعه درون‌زا و برون‌زا به عنوان مکمل یکدیگر میتواند توسعه متوازن و پایدار منطقه را رقم بزند.
توسعه منطقه ساحلی مکران توسعه‌ای شبه برون‌زا است که تلفیقی از توسعه درون‌زا و برون‌زا و با پیشرانی توسعه منطقه‌ای برون‌زا است که به همراه توسعه درون‌زای منطبق با ظرفیت‌ها و مزیت‌های منطقه مکران و اجتماعات محلی و از محل سرریز آن به انجام می‌رسد.
توسعه برون‌زای منطقه‌ای براساس تجارت بین‌المللی حمل‌ونقل بین‌المللی تولید و صادرات، فولاد، پتروشیمی و صنایع متوسط و بزرگ تجهیز منابع ملی و بین‌المللی خواهد بود.
توسعه درون‌زای منطقه‌ای براساس گردشگری، شیلات، کشاورزی، دامداری و دریانوردی و فرآوری وابسته به شیلات و کشاورزی، تجهیز منابع و دارایی‌های محلی و کمک‌های دولتی، توسعه اجتماعی- فرهنگی و نهادسازی‌های منطقه‌ای استوار خواهد بود.
امر یکپارچه توسعه منطقه ساحلی مکران توسعه شبه برون‌زا است که با گرایش به توسعه دریامحور و برپایه توسعه متوازن با پیشرانی توسعه برون‌زا و به همراه توسعه درون‌زا میتواند چهره توسعه منطقه ساحلی مکران را تغییر داده و در تقسیم کار ملی نقش مهمی در توسعه سرزمینی ایران بازی کند.
ثبت دیدگاه